W połowie 2022 roku dzięki Fundacji „Naprzód” czytelnicy mogli najpierw zapoznać się z krótkim artykułem poświęconym „Gwieździe” (Sztern) Warszawa.
Kilka miesięcy później, dzięki staraniom Fundacji oraz osobom prywatnym (za pomocą serwisu zrzutka.pl) udało się wydać skromne 200 egzemplarzy broszury pt. „Gwiazda (Sztern) Warszawa – piłkarski fenomen stolicy”. Czytelnicy na ponad 60 stronach mogli zapoznać się z krótką historią tego klubu. Niestety nakład został wyczerpany, ale osoby dobrze obeznane z Internetem mogą pobrać wersję elektroniczną - plik PDF.
Przedstawienie „Gwiazdy” jednego z silniejszych lewicowych, robotniczych klubów sportowych Warszawy, obok Marymontu i Skry, skłoniło autora do podjęcia prac nad przybliżeniem innych mniej znanych żydowskich klubów sportowych związanych z lewą stroną sceny politycznej. Stąd pomysł kolejnej broszury, która nie tylko tytułem nawiązywałaby do wcześniej wspomnianej publikacji. Kończy się nam 2023 roku, ale nie tylko…
Na ukończeniu jest także broszura pt. „Nie tylko Gwiazda (Sztern). Inne żydowskie kluby Warszawy (do 1939 r.)”, która pozwoli na wydobycie z mroków zapomnienia dziejów takich drużyn, jak np. „Jutrznia”, „Hapoel” czy „Weker” i pozwoli im ponownie zaistnieć w świadomości miłośników sportu.
Celem publikacji jest przypomnienie, w formie skróconej, historii innych żydowskich klubów związanych z lewicą.
Lista wybranych klubów zrzeszających Polaków pochodzenia żydowskiego, powstała na potrzeby tej publikacji, wygląda następująco: ŻTGS „Bar-Kochba” (związany z ruchem syjonistycznym), RKS „Błyskawica”, RKS „Czarni”, ŻRKS „Hapoel” (związany z „Poalej Syjon” Prawica), SRWF „Jutrznia”, ŻRKS „Kraft”, SGS „Promień”, TSO „Ruch”, RKS „Szturm”, RKS „Weker” oraz RKS „Żar” (związane z „Poalej Syjon” Lewica).
Wyjątek uczyniono w stosunku do „Bar-Kochby” (mimo że skupiała piłkarzy, którym bliższe były idee ruchu syjonistycznego), która została przypomniana ze względu na to, iż zajmowała nieoficjalne trzecie miejsce pod względem popularności na sportowej mapie Warszawy po „Makabi” i „Gwieździe”. Klub, chociaż związany z ruchem syjonistycznym, doprowadził do swoistego zjednoczenia wszystkich zespołów żydowskich. Otóż pod koniec marca 1929 roku siedzibę organizacji, znajdującą się niedaleko praskiej synagogi, zdemolowali ortodoksyjni Żydzi skupieni w „Agudas Jisroel”, przeciwni świeckiemu światopoglądowi reprezentowanemu przez klub. Ów chuligański czyn spotkał się z protestem żydowskich klubów, zarówno tych z prawej, jak i lewej strony sceny politycznej.
I tutaj warto wspomnieć o jeszcze jednym z klubów. Właściwie bardziej o idei, która zrodziła się wśród działaczy „Jutrzni”, klubu powiązanego z „Bundem”. Aby upowszechniać sport wśród żydowskiej klasy robotniczej, gdzie liczył się udział, a nie wynik uznano, że należy wprowadzić pewną innowacje. Według działaczy, dążenie do ustanawiania rekordów było szkodliwe dla sportu robotniczego, zwłaszcza w boksie i piłce nożnej. Stąd działacze z warszawskiego Śródmieścia wystąpili z inicjatywą, by w piłce nożnej liczyły się nie tylko gole, ale „ocena piękna kolektywnej gry”. Miano, zatem przyznawać punkty nie tylko za bramki, a za piękno (podobnie jak w łyżwiarstwie figurowym). Propozycja nie uzyskała jednak uznania działaczy piłkarskich zarówno w Polsce, jak i w FIFA.
Tytuł, okładka jak i skład DTP mają nawiązywać – zgodnie z zamysłem Fundacji „Naprzód” – do poprzedniej publikacji, wydanej w połowie 2022 roku. Obecnie publikacja została ukończona. Całość zawiera 75 stron, w tym 31 plakatów oraz 27 fotografii). Jest już po korekcie i została już przekazana grafikowi (DTP). Osoby, które chciałyby aby broszura jak najszybciej zaistniała w formie drukowanej zapraszamy do wsparcia pod tym adresem.
Jednocześnie warto czasem zajrzeć na stronę publikacji lub polubić profil w mediach społecznościowych, gdzie zapewne najszybciej pojawi się gotowa do druku broszura. Serdecznie zapraszam!
Autor jest miłośnikiem Kresów Wschodnich oraz Bałkanów. Jego ulubionymi miastami są Budapeszt i Lwów. Pasjonuje się II Rzecząpospolitą, ze szczególnym uwzględnieniem relacji polsko-węgierskich, a także ówczesnej historii piłki nożnej, zwłaszcza w odniesieniu do Warszawy.
