Witam Państwa serdecznie w kolejnym Poradniku Związkowca.
Dziś, w związku z tym, że napłynęło do nas sporo pytań z tematów, które już omawialiśmy, zrobimy krótkie przypomnienie. Jak założyć związek zawodowy? To pytanie zawsze na czasie!
Związek zawodowy to masowa organizacja społeczna zrzeszająca ludzi pracy najemnej na zasadzie dobrowolności. Jej celem jest obrona interesów społeczno-ekonomicznych.
Tworzona może być według kryteriów gałęzi produkcji, zawodu lub regionu, w którym operuje.
Związek zawodowy powstaje z mocy uchwały o jego utworzeniu, podjętej przez co najmniej 10 osób uprawnionych do tworzenia związków zawodowych. Osoby, które podjęły uchwałę o utworzeniu związku zawodowego, uchwalają statut i wybierają komitet założycielski w liczbie od 3 do 7 osób.
Jak wspominałem na początku naszego cyklu: pamiętajcie, aby do czasu rejestracji sądowej i dopełnienia wszelkich formalności nie afiszować się z powoływaniem nowego związku! Lepiej robić to po cichu w gronie zaufanych osób. Znając niechęć naszych pracodawców do związków zawodowych, może się okazać że zostaniecie wyrzuceni z pracy pod jakimś pretekstem, abyście nie zdążyli sfinalizować oficjalnej prawnej ścieżki i powołać organizacji do życia.
A zatem, krok po kroku, musicie:
Sporządzić listę obecności (przypominam - potrzebujecie 10 członkiń i członków założycieli!);
Podjąć uchwałę o założeniu Związku;
Podjąć uchwałę o zatwierdzeniu Statutu Związku;
Podjąć Uchwałę o powołaniu komitetu założycielskiego Związku.
Sporządzić protokół z przebiegu zebrania grupy założycielskiej.
Jakie dokumenty są potrzebne do rejestracji związku zawodowego?
Protokół z zebrania założycielskiego związku zawodowego;
Lista obecności;
Uchwała o utworzeniu związku zawodowego;
Statut;
Uchwała o przyjęciu Statutu;
Uchwała o wyborze Zarządu i Komisji Rewizyjnej.
Jeżeli skompletowaliśmy wszystkie dokumenty, musimy zarejestrować nasz związek zawodowy.
Gdzie to zrobić?
Związek zawodowy podlega obowiązkowi rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Jeżeli komitet założycielski nie złoży w terminie 30 dni od dnia założenia związku wniosku o rejestrację, uchwała o utworzeniu związku traci moc. Wszystkie wskazane wyżej kroki będziecie musieli powtórzyć!
Kto kontroluje związek zawodowy? Jak każda organizacja, też i związek zawodowy ma nad sobą kontrolę.
Jedynym organem nadzorującym związek zawodowy jest sąd rejestrowy. W razie stwierdzenia, że organ związku zawodowego prowadzi działalność sprzeczną z ustawą, ma on możliwość „zdyscyplinowania” związku zawodowego aż do skreślenia tego związku z rejestru włącznie.
Czy pracodawca może odmówić zgody na założenie związku zawodowego?
Pracownicy mają prawo do założenia w firmie związku zawodowego. Pracodawca nie może im tego zabronić! Ograniczenia dotyczą osób, do których stosuje się pragmatyki służbowe, na przykład policjantów.
Podstawowym zadaniem związku zawodowego jest reprezentowanie i obrona praw pracowników oraz ich interesów zawodowych i socjalnych.
Co do zasady związek zawodowy reprezentuje interesy pracowników, którzy są jego członkami. Należy jednak pamiętać, że są sytuacje, gdy związek reprezentuje wszystkich pracowników, nawet tych, co nie są jego członkami. Taka sytuacja zachodzi np. przy wysuwaniu postulatów ogólnych dotyczących całego zakładu, np. podwyższenie płac dla załogi.
Związek zawodowy może zwolnić pracownika od wykonywanej pracy, jest to tak zwane zwolnienie od pracy na rzecz wykonania doraźnej czynności związkowej. Chodzi o uprawnienie pracownika – członka związku zawodowego do zwolnienia od pracy na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej, jeżeli nie może być ona wykonana w czasie wolnym od pracy. Za takie zwolnienie przysługuje mu normalne wynagrodzenie, mimo że nie świadczy pracy.
W tym artykule przypomnieliśmy sobie podstawowe kroki, ponieważ często w gąszczu spraw związkowych o tych pierwszych podstawach zapominamy, a jest to bardzo ważne. Szczególnie dla nowych Komisji Zakładowych, dla których tworzenie nowej organizacji to często ogromny stres i którym w gąszczu przepisów takie początkowe sprawy mogą umknąć. Tymczasem bez zrealizowania wszystkich wskazanych wyżej czynności sąd nam Związku Zawodowego nie zarejestruje.
Artykuł ten dedykowany jest dla wszystkich nowych członków Związków Zawodowych, nowych działaczy i działacze, którzy/które czynią pierwsze niepewne kroki w fascynującym świecie walki o prawa pracownicze.
Powodzenia! Do następnego razu!
Ze związkowym pozdrowieniem
Tomasz Rollnik
